بررسی خصوصیات زمین شناسی مهندسی آبرفت های شهر کابل (افغانستان)

این پژوهش، خصوصیات زمین شناسی مهندسی آبرفت های شهر کابل را بررسی می نماید. شهر کابل به عنوان پایتخت و پر جمعیـت ترین شهر کشور افغانستان در بخش شرقی آن واقع شده است. به منظور بررسی خصوصیات زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیکی منطقه، تهیه نقشه های پهنه بندی امری ضروری محسوب می گردد. در ابتدای این پژوهش، تعداد 43 گزارش ژئوتکنیکی از شرکت های مختلف جمع آوری گردید و سپس با وارد نمودن داده های ژئوتکنیکی در نرم افزارmicrosoft access ، اولین بانک اطلاعات ژئوتکنیکی برای شهر کابل تولید شد. در مرحله بعدی، داده های مربوط به 43 گمانه از بانک اطلاعاتی استخراج شد و جهت تهیه نقشه های پهنه بندی به سیستم اطلاعات جغرافیایی (نرم افزار arcgis) وارد گردید. عمق گمانه های انتخاب شده از 3 تا 32 متر می باشند که اکثر این گمانه ها در نهشته های آبرفتی، از سال 2007 تا اوایل 2012 میلادی حفاری شده اند. به دلیل پراکندگی نامناسب گمانه ها در منطقه مورد مطالعه، روش میان یابی عکس فاصله با مرتبه چهارم جهت تولید نقشه های پهنه بندی استفاده گردید. این نقشه ها براساس خصوصیات مختلف ژئوتکنیکی از قبیل، نوع خاک، گسترش خاکهای چسبنده و غیرچسبنده، رطوبت نسبی، دانسیته خشک خاک، وزن مخصوص، شاخص خمیری، پارامترهای مقاومت برشی، عدد نفوذ استاندارد، قابلیت روانگرایی خاک و ظرفیت باربری مجاز خاک، برای اعماق 5/0 تا 2 متر، 2 تا 5 متر و 5 تا 9 متر ترسیم شده اند. نقشه های پهنه بندی براساس قابلیت روانگرایی و ظرفیت باربری برای اعماق 5/1 متری و 3 متری تولید گردیدند. مدل سه بعدی و مقاطع چینه شناسی منطقه کابل در محیط نرم افزار rockwork 15 ترسیم شدند. این مقاطع نمای کلی از وضعیت گسترش خاکهای درشت دانه و ریزدانه در منطقه را نمایش می دهند. خاکهای ریزدانه در اعماق سطحی توسعه پیدا نموده اند ولی خاکهای درشت دانه در عمق بیشتر از 6 متر و اکثرا در نواحی غربی و جنوبی منطقه مشاهده می شوند. از نظر میزان فعالیت، خاکهای ریزدانه منطقه مورد مطالعه غیر فعال محسوب می شوند. همچنین خاکهای ارگانیکی و خاکهایی با خواص خمیری بالا در این منطقه کمیاب می باشند. میزان مقاومت برشی خاکها در بخش غربی کابل بالاتر از مقاومت برشی خاکها در بخش شرقی می باشد. اعداد نفوذ استاندارد، دامنه متغیری از عدد 3 تا بیشتر از عدد 50 دارند. نقشه های پهنه بندی براساس عدد نفوذ استاندارد نشان می دهند که خاکهای قسمت غربی کابل خواص مقاومتی و تراکمی بالاتری نسبت به قسمت های شرقی دارند. قابلیت روانگرایی نهشته های کابل در رده های متوسط تا غیر روانگرا قرار می گیرد. براساس نقشه های ظرفیت باربری، قسمت غربی و جنوبی شهر کابل در مقایسه با قسمت های دیگر، دارای ظرفیت باربری مجاز بالاتری هستند. نقشه های پهنه بندی براساس قابلیت روانگرایی، نوع خاک، مقاومت برشی، عدد نفوذ استاندارد و ظرفیت باربری مجاز خاک، نشان می دهند که وضعیت ژئوتکنیکی قسمت غربی شهر کابل بهتر از دیگر بخش های شهر می باشد.